Suwerenność, dyplomacja i ideologia

Kazimierz Dadak

Z suwerennością jest jak z dziewictwem, albo jest albo jej nie ma, głosi popularne stwierdzenie. To zero-jedynkowe podejście do sprawy niepodległości powoduje, że w ostatnich czasach co rusz, mówiąc popularnie, odbijamy się od ściany. Albowiem, w istocie rzeczy żaden kraj nie jest w pełni suwerenny, jeśli pod tym określeniem rozumiemy zdolność do podejmowania dowolnych decyzji. Oczywiście, decyzje można podejmować i je realizować – pytanie jest jakim kosztem i czy cel da się osiągnąć?

Ten przykry stan rzeczy dotyczy wszystkich państw, nawet najpotężniejszych. W 2001 r. Stany Zjednoczone postanowiły ukarać talibów za udzielenie gościny Usama ibn Ladenowi i pozbawić ich władzy, niemniej po dwudziestu latach talibowie do władzy powrócili, co półtora roku temu de facto uznały te same Stany Zjednoczone podpisując z talibami układ w stolicy Kataru. Chiny roszczą sobie pretensje do kontroli nad praktycznie całym Morzem Południowochińskim, ale inne kraje położone nad tym akwenem tych roszczeń nie uznają w czym pomagają im takie potęgi jak USA, Japonia, Australia, a nawet India.

Jeszcze bardziej dobitnym przykładem jest przypadek Tajwanu. Ten niespełna 24-milionowy kraj – z punktu widzenia Pekinu zbuntowana prowincja – staje okoniem takiemu supermocarstwu jakim jest ChRL. Jeden rzut oka na mapę uświadamia, że dla Chin rozciągnięcie kontroli nad tą wyspą jest absolutną koniecznością strategiczną, ponieważ, z jednej strony otwiera wyjście na szerokie wody Pacyfiku, a z drugiej zagraża całemu południowowschodniemu wybrzeżu ChRL.

Ale Tajwan jest uzbrojony po zęby i posiada prężny i supernowoczesny przemysł zbrojeniowy – zatem stanowi ciężki orzech do zgryzienia pomimo braku formalnego sojuszu z USA. Prezydent Xi Jinping staje na głowie, żeby zawładnąć Tajwanem i pomimo swej ogromnej siły nie może dokonać z jego punktu widzenia rzeczy absolutnie koniecznej. Zatem, liczące 1,4 mld ludzi Chiny, w cenach realnych największa potęga gospodarcza świata jest niesuwerenna!