Rocznica ataku Japonii na Pearl Harbour, czyli dlaczego słabszy atakuje pierwszy
Od japońskiego ataku na Pearl Harbour, który przesądził o przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do wojny mija dziś 76 lat, ale japońska decyzja o zaatakowaniu Ameryki nie przestaje zdumiewać.
Co sprawiło, że rosnąca w potęgę, ale przecież wciąż słabsza, uzależniona od importu strategicznych surowców Japonia, 7 grudnia 1941 roku uderzyła na gospodarczego giganta? Wydaje się, że jednym z czynników był swego rodzaju fatalizm, że tak czy inaczej nie da się uniknąć wojny ze Stanami Zjednoczonymi, a skoro tak, to lepiej samemu wybrać miejsce i czas pierwszej konfrontacji. Ale czy japońskie rachuby były pozbawione podstaw?
Japonia rozpychała się w Azji Południowo-Wschodniej od lat lat 30., a nowy impuls ekspansji nadało w 1940 roku przejęcie Indochin od Francji, co nie było specjalnie trudne po zdruzgotaniu Francji przez Niemców w Europie. Swoje posiadłości i wojska w tym regionie świata mieli też Brytyjczycy i Holendrzy, ale Holandia była już podbita, a egzystencja Wysp Brytyjskich była wciąż zagrożona. W takiej sytuacji jedynym poważnym przeciwnikiem były Stany Zjednoczone. Skuteczny atak na Pearl Harbour mógł wyeliminować flotę USA i na jakiś czas zapewnić Japończykom spokój w podbijaniu Azji Południowo-Wschodniej, a zanim Amerykanie by się pozbierali i odbudowali flotę, Japonia mogłaby stawić im skuteczny opór w oparciu o zajęte archipelagi.
Słabe rozpoznanie sprawiło, że japoński atak na Pearl Harbour w sensie militarnym był w zasadzie chybiony - zatopiono kilka pancerników, a lotniskowce, które stały się w tym rejonie świata decydującym orężem, były poza portem podczas ataku. Pół roku później to właśnie one rozgromiły japońską flotę w słynnej bitwie pod Midway.
A gdyby było inaczej? Gdyby amerykańskie lotniskowce „poczekały” w porcie na japońskie samoloty nurkujące i torpedowe? Odbudowa floty lotniskowców przez Amerykanów dałaby Japończykom znacznie więcej czasu, a kto wie, czy nie udałoby im się przejąć bazy na Midway.
Jak mogły wyglądać losy wojny na Pacyfiku pokazuje proste zestawienie. Rozległe obszary, które Japończycy zdobyli w ciągu niespełna roku, Amerykanie musieli później odzyskiwać przez trzy lata...