Apollo, Rogalski i Bekker. Polski wyścig na Księżyc
Kiedy w 1961 r. NASA w ramach programu Apollo ogłosiła konkurs na projekt pojazdu, który będzie mógł poruszać się po powierzchni Księżyca, udział w nim wzięli dwaj polscy inżynierowie. Zwyciężył zespół Mieczysława Bekkera.
Mieczysław Bekker urodził się 25 maja 1905 r. Od dzieciństwa interesował się matematyką i przejawiał zdolności techniczne, nic więc dziwnego, że po maturze podjął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej.
Specjalista od pojazdów wojskowych
Już jako absolwent został zatrudniony w Wojskowym Instytucie Badań Inżynierii, gdzie zajmował się pracami nad pojazdami dla Wojska Polskiego. Pracował także w Studium Wojskowym Politechniki Warszawskiej, na którym stworzył Laboratorium Pojazdów Specjalnych.
Jako pionier badał zagadnienie poruszania się pojazdów w terenie. Doszedł do wniosku, że lepiej sprawdza się podwozie kołowe niż gąsienicowe, a szerokie opony i napęd na wszystkie koła znacznie ułatwiają jazdę w trudnych warunkach. Opracował i wykładał podstawy teorii współpracy koła lub gąsienicy z tzw. mało zwięzłym podłożem. W przyszłości stanie się to nową dziedziną mechaniki nazwaną terramechaniką.
W 1939 r. Bekker wziął udział w kampanii wrześniowej, a następnie przez Rumunię przedostał się do Francji. W 1942 r. przyjął ofertę pracy od władz kanadyjskich i znalazł się w Ottawie jako specjalista w Biurze Badań Broni Pancernej. Wstąpił do armii kanadyjskiej i służył w niej do 1956 r., dochodząc do stopnia podpułkownika.
Po odejściu do cywila przeniósł się do USA. Zatrudnił się w Wojskowym Laboratorium Pojazdów w Detroit, wykładał na uczelniach technicznych, został też profesorem University of Michigan w Ann Arbor. Karierę naukową łączył z pracą dla biznesu - objął stanowisko dyrektora Instytutu Badań koncernu General Motors w Santa Barbara w Kalifornii.
Łazik Bekkera na Księżycu
W 1961 r. NASA w ramach programu Apollo ogłosiła konkurs na projekt pojazdu, który będzie mógł poruszać się po powierzchni Księżyca. Bekker ze swoim zespołem przygotował łazik księżycowy o nazwie Lunar Roving Vehicle (LRV). Wygrał on konkurs i został zbudowany przez koncern General Motors oraz zakłady Boeing. LRV Bekkera znalazł się na Księżycu w 1971 r. podczas misji Apollo 15. Dwa kolejne łaziki uczestniczyły w następnych misjach księżycowych – Apollo 16 i 17. Według opinii astronautów pojazdy bardzo dobrze spełniły swoje zadania.
Na początku lat 70. Mieczysław Bekker przeszedł na emeryturę. Nie porzucił jednak aktywności. Współpracował z instytucjami wojskowymi USA i Kanady jako doradca i rzeczoznawca, był członkiem rady naukowej przy prezydencie Stanów Zjednoczonych. Miał na koncie 14 patentów technicznych. Opracował urządzenie pod nazwą Bekker Value Meter, służące do określania właściwości gruntu. Zmarł w Santa Barbara w 1989 r. w wieku 84 lat.
Mniej szczęścia miał Stanisław Rogalski
We wspomnianym konkursie na pojazd księżycowy uczestniczył także zespół kierowany przez innego Polaka, inżyniera Stanisława Rogalskiego, pracującego dla koncernu lotniczo-zbrojeniowego Grumman. Rogalski urodził się 5 maja 1904 r. W 1922 r. rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. W ich trakcie przeszedł przeszkolenie lotnicze w Szkole Pilotów w Bydgoszczy.
W 1926 r. razem ze Stanisławem Wigurą i Jerzym Drzewieckim założył spółkę konstruktorską, która od pierwszych liter ich nazwisk przyjęła nazwę RWD. Od 1933 r. samoloty RWD były wytwarzane w zakładach na Okęciu. W sumie zbudowano w nich 314 egzemplarzy RWD różnych typów. Samoloty te były podstawowymi maszynami sportowymi polskiego lotnictwa cywilnego i maszynami szkolnymi w lotnictwie wojskowym.
Po wybuchu wojny Rogalski przedostał się do Francji, a potem do Wielkiej Brytanii. W 1941 r. wyjechał do Turcji i podjął pracę w wytwórni Tureckiego Stowarzyszenia Lotniczego. Wykładał też na politechnice w Stambule. W 1949 r. wyemigrował do USA, gdzie zatrudnił się w amerykańskim przemyśle lotniczym, m.in. w firmie Grumman Aircraft Engineering. Pracował nad projektem myśliwsko-bombowego samolotu odrzutowego F-111 o zmiennej geometrii skrzydeł, a rok później zaprojektował pojazd międzymiastowy, poruszający się na poduszce powietrznej. Brał też udział w przygotowaniu wspomnianego projektu technicznego łazika księżycowego w ramach programu Apollo dla NASA.
Na emeryturze współpracował przy projektowaniu poduszkowca transportowego, doradzał w sprawach wykorzystania energii wiatru oraz płynnego wodoru do napędu silników odrzutowych. Zmarł w 1976 r. w USA. Jego prochy zostały złożone na Powązkach w Warszawie.